Wat is theatersport?

'Zeg me wat je wilt dat het is en ik speel het,' zou het antwoord van een doorgewinterde theatersporter kunnen luiden. Het maakt de geïnteresseerde vragenstelster niet veel wijzer. Daarom toch maar, een korte beschrijving van deze theatervorm.Theatersport is een improvisatievoorstelling in de vorm van een wedstrijd. Twee teams dagen elkaar uit tot het spelen van scènes, aan de hand van een gekozen spelvorm, genoemd de theatersport game. Zij geven aan wat voor soort scène zij gaan spelen en vragen aan het andere team om een soortgelijke thema te kiezen. De ingrediënten van de scène - de karakters, de relatie tussen de karakters, de plaats van handeling, de inhoud, de stemming enzovoort - vragen de spelers aan het publiek. Met de suggesties van het publiek spelen de acteurs a l'improvise een (kort) toneelstuk.

Theaterportgames

Binnen de theatersport staat het spelen van theatersportgames centraal. Een goede indruk van de vele varianten in games en de speluitleg vind je in de game-database van de Twentse TheatersportverenigingPro Deo: THEATERSPORT GAMES DATABASE

De wedstrijd elementen

Het wedstrijdelement bestaat uit het beoordelen van het spel van beide teams. Een ter zake kundige jury, bestaande uit rechters geven hun waardering voor het vertoonde spel. Zij letten daarbij op techniek, inhoud en amusement. Vervolgens krijgen ook de toeschouwers de kans om het team dat volgens hen het 'beste' was punten te geven: meeste stemmen gelden.

De participatie van het publiek gaat nog verder. Het publiek kan tijdens scènes rozen gooien om hun bewondering te laten blijken voor mooie momenten en het mag met natte sponzen naar de rechters gooien als blijk van afkeuring van hun beslissing. Zo ontstaat een heuse wedstrijd in een geanimeerde stemming met aan het einde van de avond een winnaar en - nee, geen verliezer - een nummer twee.

De spelers gaan niet geheel zonder voorbereiding het podium op; zij zijn getraind in technieken en methoden om de door het publiek aangegeven inhoud om te zetten in interessant spel. Deze maken het mogelijk om de principes en basistechnieken van het toneelspel te combineren met spontaniteit en originaliteit.

Alles is dus mogelijk in theatersport en het antwoord op de vraag wat theatersport is kan inderdaad luiden: 'zegt u het maar'. De kracht van een theatersportvoorstelling is dat zowel publiek als spelers absoluut niet weten hoe de avond gaat verlopen.

Stukje geschiedenis

Theatersport is een internationaal fenomeen. Grondlegger is Keith Johnstone. Deze Canadees begon ongeveer 20 jaar geleden te werken met acteurs met een overdosis plankenkoorts. Hij ontwikkelde oefeningen gebaseerd op een aantal principes:

  • Spontaniteit
  • Positiviteit
  • Spelplezier
  • Samenwerking
  • Hulpvaardigheid

Alleen als acteurs volgens deze principes spelen ontstaat een situatie waarin zij zich kunnen overgeven; het gevaar durven opzoeken. Het geeft ze het (zelf)vertrouwen om dingen te zeggen en te spelen die zij nooit eerder hebben gedaan. De publieke belangstelling bij Johnstone's repetities groeide en hij besloot om er voorstellingen van te maken. Hieruit ontstond de wedstrijdvorm, die zich verder ontwikkelde tot de podiumkunst die Theatersport heet.

(Bron: TVA 2003)